Trước đây, Kstudy đã có 1 slide và buổi trình bày trong buổi offline của VIỆN PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC KHAI PHÓNG LIBERO. Sau 1 thời gian, vừa hay lại có các sự kiện đình đám được cộng đồng quan tâm như việc ra mắt xe MiniEV Wuling Hongguang hay sự kiện ra mắt xe MiniEV Vinfast VF3 – chiếc xe được dự đoán sẽ trở thành xe điện quốc dân của Việt Nam trong một vài năm tới. Vì vậy, Kstudy sẽ đưa ra nhận định về tác động của Xe điện Mini tới môi trường và quy hoạch đô thị tại Việt Nam dựa vào những căn cứ đã phân tích ở slide dưới đây.
Thay đổi văn hoá xe máy
Văn hoá xe máy là một hiện trạng đã ăn sâu vào đời sống của người Việt Nam và rất khó thay thế, những lý do hàng đầu được đưa ra là: Chi phí sở hữu, hạ tầng giao thông, tắc đường, quy hoạch đô thị nhiều ngõ nhỏ, tiện lợi khi sử dụng và ứng dụng trong công việc hàng ngày và chi phí nuôi xe rất rẻ.
Dựa vào các lý do trên chúng ta có thể thấy rất khó để thay đổi văn hoá xe máy ở Việt Nam, chúng ta chỉ có thể hi vọng vào việc chuyển dịch từ xe máy xăng sang xe máy điện, điều này chỉ giải quyết được vấn đề ô nhiễm không khí và tiếng ồn, chưa thay đổi được vấn đề quy hoạch đô thị tại Việt Nam. Ngoài ra, chúng ta cần đợi một vài năm nữa khi công nghệ Pin phát triển, ổn định và rẻ hơn để việc sử dụng xe điện không gặp nhiều rào cản,
Tuy nhiên, MiniEV như Wuling hay VF3 (Ở mức giá 200 đến 300 triệu) sẽ thay thế phần lớn xe máy phân khúc cao như Honda SH hay thậm chí Lead, Vision… Theo xu hướng khi thu nhập tăng lên mọi người cũng sẽ dần chuyển dịch lên những dòng xe này và sau đó là các dòng MiniEV.
Ngoài ra, các thành phố lớn như Hà Nội hay TP. Hồ Chí Minh đều đã công bố kế hoạch cấm xe máy vào trung tâm thành phố. Điều này giúp cho phương tiện công cộng và ô tô cá nhân có cơ hội phát triển, đặc biệt là ô tô điện – phương tiện đang được ưu đãi rất nhiều về thuế và chính sách.
Giảm thiểu tai nạn giao thông
Có một điều dễ dàng khẳng định là đi ô tô chắc chắn sẽ an toàn hơn đi xe máy, dù nhiều ý kiến cho rằng những chiếc Minicar không an toàn, nhưng đó là so với ô tô, còn so với xe máy thì khi chúng ta được một khung thép bao bọc thì chắc chắn sẽ an toàn hơn. Chưa kể, trên các dòng xe hiện nay được trang bị rất nhiều công nghệ như túi khí, cảnh báo điểm mù, phanh tự động, cảm biến tiền va chạm…
Giảm ô nhiễm không khí
Dù nhiều ý kiến còn tranh luận rằng xe điện không thực sự tốt cho môi trường vì sự độc hại của quá trình tái chế Pin hay sản xuất. Tuy nhiên, đó là những ý kiến chưa toàn diện, chúng ta có thể so sánh các yếu tố:
– Ô nhiễm trong quá trình sản xuất: Xe xăng hay xe điện đều ô nhiễm như nhau vì đều cần sản xuất công nghiệp
– Ô nhiễm trong quá trình sử dụng: Xe điện chắc chắn sạch hơn xe xăng, hiệu suất hoạt động của động cơ điện cũng lớn hơn động cơ xăng, nên 1 lít xăng đem vào nhà máy điện sẽ tạo ra nguồn điện đi được nhiều km hơn lít xăng đó đổ vào xe xăng. Ngoài ra, ô nhiễm của xe điện được xử lý tập trung chứ không phát tán khắp nơi như xe nhiên liệu
– Ô nhiễm trong quá trình thoải loại: Sau khi hỏng, hầu hết các bộ phận của xe điện hay xe xăng đều giống nhau và đều ô nhiễm như nhau ngoại trừ Pin. Pin xe điện là rất ô nhiễm nếu không được xử lý đúng cách, tuy nhiên nó lại là tài nguyên quý nếu được tái chế đúng, theo những chuyên gia trong lĩnh vực Pin thì hầu hết Pin Lithum có thể tái chế được và được mua lại giá rất cao. Chúng ta cũng biết được là Vinfast có đầu tư riêng cả nhà máy tái chế Pin nên vấn đề này người dùng có thể yên tâm.
Chi phí sử dụng Wuling và VF3 tương đương xe máy
Theo thông báo của Vinfast, những chiếc VF3 chỉ tốn chi phí ngang với một chiếc xe máy hạng sang như SH, đây cũng là một yếu tố thuận lợi giúp tăng tỷ lệ sở hữu xe điện.
Giảm ùn tắc giao thông khi MiniEV phổ biến
Đa phần chúng ta nghĩ rằng ô tô sẽ gây ùn tắc hơn xe máy, nhưng về tác động lâu dài thì xe máy sẽ là nguyên nhân chính gây ùn tắc do các vấn đề về ý thức giao thông và quy hoạch đô thị mà xe máy gián tiếp đem lại. Ngoài ra, khi sử dụng ô tô chúng ta cần kết hợp thêm các phương tiện bổ trợ khác trong đô thị như xe đạp và phương tiện công cộng, điều này cũng giúp giảm ùn tắc trong dài hạn.
Ảnh hưởng quy hoạch đô thị của các dòng Wuling hay VF3
Khi minicar phổ biến:
– Người dân sẽ ít sử dụng chợ cóc, thay bằng trung tâm thương mại và khu mua sắm
– Nhà ngõ nhỏ sẽ mất giá: Chung cư, khu đô thị, nhà ven đô được quy hoạch và có chỗ đậu xe, ô tô vào được sẽ được ưa chuộng.
– Nhà mặt tiền sẽ không còn những mức giá vô lý: Xe máy tiện dừng đỗ còn ô tô thì không, những người sở hữu ô tô sẽ mua sắm ở khu mua sắm hoặc trung tâm thương mại giống như ở nước ngoài.
Nhà ngõ nhỏ sẽ dần được thay thế thành các khu chung cư, khu đô thị được quy hoạchChợ cóc sẽ được thay thế bằng các chợ được quy hoạch hoặc trung tâm thương mạiNhà mặt tiền sẽ không còn giá trị nên đường xá sẽ bớt bị chia nhỏ phục vụ kinh doanh nhỏ lẻ
Sức khoẻ người dân tốt hơn khi xe điện Mini phổ biến
– Sử dụng ô tô sẽ giúp việc di chuyển trở nên dễ chịu, nhẹ nhàng và ít chịu tác động thời tiết như xe máy
– Ô tô có hệ thống điều hoà giúp đảm bảo sức khoẻ tốt hơn
– Hệ thống điều hoà ô tô có màng lọc giúp không khí bớt độc hại hơn cho người sử dụng
– Xe điện không xả khí thải ra môi trường, không khí sẽ bớt ô nhiễm và bớt tiếng ồn
Văn hoá xe hơi – văn hoá MiniEV
Văn hoá xe hơi chắc chắn văn minh hơn văn hoá xe máy, những người đi ô tô cần học luật bài bản và thi khó hơn nên việc tham gia giao thông sẽ văn minh hơn (ở diện rộng, còn tất nhiên hạng người nào cũng có người nọ người kia). Đa phần những người đi ô tô khẳng định sau khi sử dụng ô tô thì quay lại dùng xe máy họ bớt đi “láo” hơn. Tất nhiên, vẫn sẽ hình thành 1 tầng lớp “Ninja VF3” mới thay cho những “Ninja Lead”, nhưng khả năng cao là sẽ có tỷ lệ thấp hơn.
Giảm bớt “đầu đường xó chợ” khi đi MiniEV
– Bạn rất khó dừng đỗ tuỳ tiện khi đi ô tô
– Bạn rất khó bước vào chợ cóc và phi lên vỉa hè mua hàng khi đi một chiếc VF3 quốc dân
– Bạn sẽ không phải cãi lộn hay đôi co vì cân điêu cân lệch ở chợ cóc vì lúc này bạn sẽ vào trung tâm thương mại mua hàng vì có chỗ đậu xe
– Bạn cũng rất khó để rủ nhau ngồi trà đá vỉa hè vì ở đó khó đậu xe
– Đi ô tô bạn sẽ ưu tiên vào các khu mua sắm chuyên nghiệp, trung tâm thương mại, chợ, siêu thị nơi có chỗ đậu xe và phòng cháy chữa cháy. Đó là nơi con người làm việc chuyên nghiệp từ việc trông giữ xe, bán hàng, tư vấn, marketing, chăm sóc khách hàng và hậu mãi…
Đó là tất cả những lý do chúng ta nên mong chờ những chiếc VF3 quốc dân và những dòng xe tương tự được phổ biến trong thời gian sắp tới. Dù mục tiêu kinh doanh của các hãng xe là gì thì nếu nó đáp ứng tốt các nhu cầu phát triển của xã hội thì cũng đều góp phần giúp thay đổi bộ mặt của đất nước trong dài hạn.
Nguyễn Đình Khiêm – Học viện Kstudy
* Bài viết là quan điểm cá nhân của tác giả, các ý kiến tranh luận vui lòng để dưới phần bình luận hoặc liên hệ [email protected]
