Mỗi màu sắc, hình dạng hay bố cục không chỉ đơn thuần là sự sắp đặt ngẫu nhiên mà đều có tác động trực tiếp đến nhận thức và cảm xúc. Chính vì vậy, trong thiết kế, việc hiểu và vận dụng các nguyên lý thị giác không chỉ giúp tạo ra những sản phẩm đẹp mắt mà còn nâng cao trải nghiệm của người dùng. Cùng tìm hiểu về nguyên lý thị giác cơ bản trong thiết kế ngay trong bài viết dưới đây!
NGUYÊN LÝ THỊ GIÁC LÀ GÌ?
Nguyên lý thị giác là những quy tắc quan trọng trong thiết kế giúp tổ chức bố cục, tạo sự thu hút và đảm bảo tính thẩm mỹ trong sản phẩm. Dù trong thiết kế đồ họa, website hay nội thất, việc áp dụng đúng các nguyên lý thị giác sẽ giúp truyền tải thông điệp một cách hiệu quả hơn. Người xem không chỉ tiếp nhận thông tin một cách dễ dàng mà còn bị cuốn hút vào nội dung nhờ sự sắp xếp hợp lý của các yếu tố trong thiết kế.
Trong lĩnh vực thiết kế, có 9 nguyên lý thị giác cơ bản thường được sử dụng để tạo nên một sản phẩm trực quan và hấp dẫn. Mỗi nguyên lý đóng một vai trò quan trọng trong việc định hướng cách sắp xếp hình ảnh, chữ viết và màu sắc để đạt hiệu quả cao nhất.
9 NGUYÊN LÝ THỊ GIÁC CƠ BẢN BẠN CẦN BIẾT
Nguyên lý phân cấp (Hierarchy)
Nguyên lý phân cấp giúp sắp xếp thông tin theo mức độ quan trọng, từ đó hướng dẫn người xem tập trung vào những nội dung chính trước tiên. Khi một thiết kế có sự phân cấp hợp lý, mắt người xem sẽ tự động di chuyển theo trình tự mong muốn, giúp họ tiếp nhận thông tin một cách tự nhiên và hiệu quả.
Để áp dụng nguyên lý này, các nhà thiết kế thường sử dụng kích thước, màu sắc và độ tương phản để làm nổi bật những yếu tố quan trọng nhất. Ví dụ, tiêu đề chính thường có kích thước lớn hơn, đậm hơn hoặc có màu sắc nổi bật hơn so với phần nội dung phụ. Bên cạnh đó, khoảng cách giữa các phần tử cũng được điều chỉnh sao cho tạo ra sự rõ ràng và dễ đọc.
Nguyên lý cân bằng (Balance)
Cân bằng trong thiết kế là sự sắp xếp hợp lý giữa các yếu tố để tạo cảm giác ổn định và hài hòa. Có hai loại cân bằng phổ biến là cân bằng đối xứng và cân bằng bất đối xứng.
Cân bằng đối xứng được sử dụng khi các yếu tố được sắp xếp một cách đồng đều ở hai bên của trục trung tâm. Điều này mang lại cảm giác trật tự và ổn định, thích hợp cho các thiết kế trang trọng hoặc cổ điển. Trong khi đó, cân bằng bất đối xứng sử dụng các yếu tố có kích thước và màu sắc khác nhau nhưng vẫn đảm bảo tổng thể hài hòa. Đây là cách thường được áp dụng trong thiết kế hiện đại để tạo sự sáng tạo và phá cách.
Cân bằng đối xứng
Cân bằng bất đối xứng
Cân bằng hướng tâm
Nguyên lý căn lề (Alignment)
Việc căn lề đúng cách giúp các thành phần trong thiết kế có sự liên kết chặt chẽ với nhau, tạo cảm giác trật tự và chuyên nghiệp. Khi các yếu tố được sắp xếp một cách có tổ chức, người xem sẽ dễ dàng theo dõi nội dung hơn.
Một số cách căn lề phổ biến trong thiết kế bao gồm căn lề trái, căn lề phải, căn giữa và căn đều hai bên. Mỗi cách căn lề đều có tác dụng riêng, tùy thuộc vào phong cách thiết kế và nội dung cần truyền tải. Để đảm bảo tính nhất quán, các nhà thiết kế thường sử dụng hệ thống lưới (grid system) để sắp xếp nội dung một cách khoa học.
Nguyên lý nhấn mạnh (Emphasis)
Nhấn mạnh là nguyên tắc giúp xác định yếu tố quan trọng nhất trong một thiết kế và thu hút sự chú ý của người xem. Một thiết kế tốt luôn có điểm nhấn để hướng mắt người xem đến nội dung chính, từ đó truyền tải thông điệp một cách rõ ràng và hiệu quả.
Có nhiều cách để tạo điểm nhấn trong thiết kế, chẳng hạn như sử dụng màu sắc nổi bật, tăng kích thước hoặc thay đổi kiểu chữ. Một số nhà thiết kế cũng tận dụng không gian trống xung quanh yếu tố quan trọng để làm nổi bật nó hơn so với phần còn lại của bố cục.
Nguyên lý không gian âm (White Space)
Không gian âm, hay còn gọi là khoảng trống, là phần không gian không chứa bất kỳ yếu tố nào trong thiết kế. Mặc dù không mang nội dung cụ thể, nhưng không gian âm đóng vai trò quan trọng trong việc giúp thiết kế trở nên thoáng đãng, dễ nhìn và có điểm nhấn rõ ràng.
Nếu một thiết kế chứa quá nhiều thông tin, hình ảnh và chi tiết rối mắt, người xem sẽ gặp khó khăn trong việc tiếp nhận nội dung. Ngược lại, khi sử dụng không gian âm hợp lý, thiết kế sẽ có sự phân chia bố cục rõ ràng hơn, giúp người xem dễ dàng tập trung vào những yếu tố quan trọng.
Nguyên lý tương phản (Contrast)
Tương phản là sự khác biệt giữa các yếu tố trong thiết kế để tạo điểm nhấn và thu hút sự chú ý. Nguyên lý này thường được áp dụng thông qua màu sắc, kích thước, hình dạng hoặc kiểu chữ.
Chẳng hạn, việc sử dụng màu sáng trên nền tối hoặc ngược lại sẽ giúp nội dung trở nên nổi bật hơn. Tương tự, sự kết hợp giữa font chữ lớn và nhỏ, đậm và nhạt cũng là một cách hiệu quả để tạo sự khác biệt và phân cấp thông tin rõ ràng.
Nguyên lý lặp lại (Repetition)
Lặp lại là nguyên lý giúp tạo sự thống nhất và chuyên nghiệp trong thiết kế. Khi một yếu tố được sử dụng nhất quán trong toàn bộ thiết kế, nó sẽ giúp người xem ghi nhớ và nhận diện thương hiệu một cách dễ dàng hơn.
Các yếu tố thường được lặp lại bao gồm màu sắc, font chữ, biểu tượng hoặc bố cục. Ví dụ, trong thiết kế website, việc sử dụng cùng một kiểu font chữ và màu sắc trên tất cả các trang sẽ giúp duy trì tính nhất quán và tăng tính chuyên nghiệp.
Nguyên lý kế cận (Proximity)
Nguyên tắc kế cận giúp nhóm các yếu tố có liên quan lại với nhau để tạo ra sự liên kết chặt chẽ. Điều này giúp người xem dễ dàng nhận biết nội dung và phân biệt các phần khác nhau trong thiết kế.
Ví dụ, trong một tờ rơi quảng cáo, thông tin về sản phẩm và giá cả nên được đặt gần nhau để tạo sự liên quan, thay vì bị phân tán ở nhiều vị trí khác nhau. Điều này không chỉ giúp thiết kế gọn gàng hơn mà còn giúp người xem tiếp cận thông tin một cách dễ dàng.
Nguyên lý chuyển động (Movement)
Chuyển động trong thiết kế không chỉ giới hạn ở các hiệu ứng động, mà còn thể hiện thông qua cách sắp xếp bố cục để dẫn dắt mắt người xem theo một hướng nhất định.
Một số cách phổ biến để tạo chuyển động trong thiết kế bao gồm sắp xếp nội dung theo mô hình chữ Z hoặc F – đây là cách mắt con người thường quét qua một thiết kế. Ngoài ra, việc sử dụng hình ảnh, đường nét hoặc mũi tên cũng giúp điều hướng sự chú ý của người xem đến các khu vực quan trọng.
CÁCH ÁP DỤNG NGUYÊN LÝ THỊ GIÁC CƠ BẢN
Trong thiết kế đồ họa
Trong lĩnh vực đồ họa, việc áp dụng các nguyên lý thị giác giúp tạo ra những sản phẩm trực quan và dễ hiểu hơn. Một số cách phổ biến bao gồm sử dụng màu sắc và độ tương phản để thu hút sự chú ý, phân cấp thông tin bằng cách thay đổi kích thước chữ và hình ảnh, cũng như sử dụng căn lề và lặp lại các yếu tố để tạo sự thống nhất.
Trong thiết kế website
Khi thiết kế website, việc áp dụng nguyên lý thị giác không chỉ giúp giao diện trở nên hấp dẫn hơn mà còn cải thiện trải nghiệm người dùng. Một website có bố cục rõ ràng, cân bằng và sử dụng khoảng trống hợp lý sẽ giúp người dùng dễ dàng tìm kiếm thông tin. Bên cạnh đó, các yếu tố như điều hướng, màu sắc và hình ảnh cũng cần được sắp xếp khoa học để đảm bảo sự mạch lạc và dễ sử dụng.
Trong thiết kế nội thất
Không chỉ giới hạn trong lĩnh vực đồ họa, các nguyên lý thị giác còn được áp dụng trong thiết kế nội thất để tạo ra không gian hài hòa và ấn tượng. Việc sắp xếp đồ nội thất theo nguyên tắc cân bằng giúp không gian trở nên ổn định, trong khi nguyên lý nhấn mạnh có thể được sử dụng để làm nổi bật một khu vực quan trọng trong căn phòng.
Trong nhiếp ảnh
Trong nhiếp ảnh, các nguyên lý thị giác giúp tạo ra những bức ảnh có bố cục hợp lý và thu hút ánh nhìn. Nguyên lý phân cấp có thể được áp dụng bằng cách đặt chủ thể chính ở vị trí trung tâm hoặc theo quy tắc một phần ba (rule of thirds). Tương phản giữa sáng và tối cũng giúp tăng tính nghệ thuật và làm nổi bật chủ thể trong bức ảnh.
KẾT LUẬN
Việc nắm vững và áp dụng đúng các nguyên lý thị giác cơ bản không chỉ giúp thiết kế trở nên chuyên nghiệp hơn mà còn đảm bảo nội dung được truyền tải một cách hiệu quả. Khi kết hợp linh hoạt các nguyên lý này, bạn sẽ có thể tạo ra những thiết kế đẹp mắt, thu hút và có sức ảnh hưởng mạnh mẽ hơn đến người xem.
Nguyên lý thị giác là nội dung quan trọng trong khóa đào tạo ngành Thiết kế Đồ họa tại Kstudy, được dẫn dắt bởi giảng viên giàu kinh nghiệm, đang làm việc và sở hữu các doanh nghiệp trong lĩnh vực in ấn, chế bản, đồ họa. Bạn muốn nắm vững nguyên lý thị giác cơ bản và áp dụng chúng vào công việc thiết kế? Tham gia ngay khóa học Thiết kế đồ họa tại Kstudy – nơi giúp bạn phát triển kỹ năng và nhậnn cam kết việc làm sau khi tốt nghiệp.
Xem ngay khóa học phù hợp với bạn:
Xem thêm:
- Học Thiết kế đồ họa – Chọn Đại học hay Tự học?
- Thiết kế đồ họa và Metaverse: Cơ hội mới cho nhà thiết kế
