Lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh với người làm báo
Tại Đại hội lần thứ II, Hội Nhà báo Việt Nam, ngày 16/4/1959, Bác Hồ có một số căn dặn cho các nhà báo:
Có kiến thức sâu rộng, am hiểu thực tế
Nhà báo phải là người có trí thức rộng và sâu, đặc biệt là có trách nhiệm với công việc, sản phẩm của mình; với hiệu quả, hệ quả của sản phẩm đó. Trong thư gửi lớp viết báo đầu tiên Huỳnh Thúc Kháng, Người viết: “Muốn viết báo khá thì cần: (1) Gần gũi dân chúng, cứ ngồi trong phòng giấy mà viết thì không thể viết thiết thực; (2) Ít nhất cũng phải biết một thứ tiếng nước ngoài để xem báo nước ngoài mà học kinh nghiệm của người; (3) Khi viết xong một bài, tự mình phải xem lại ba bốn lần, sửa chữa lại cho cẩn thận. Tốt hơn nữa, là đưa nhờ một vài người ít văn hóa xem và hỏi họ những câu nào, chữ nào không hiểu thì sửa lại cho dễ hiểu; (4) Luôn luôn gắng học hỏi, luôn luôn cầu tiến bộ…”.
Thông tin phải chân thực, chính xác, cẩn thận về nội dung và hình thức
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhà báo phải “chân thực” – chân thực là sức mạnh vì nó có lòng tin. Mỗi bài viết của phóng viên phải bắt nguồn từ thực tế cuộc sống với những con số, những sự kiện đã được xem xét, kiểm tra, chọn lọc. Bài viết phải đem lại cho người đọc lượng thông tin cao và chính xác. Viết phải đúng sự thật, không được bịa ra, không nên nói ẩu, chưa điều tra, chưa nghiên cứu, chưa biết rõ, chớ nói, chớ viết.
Bố cục ngắn gọn; ngôn ngữ trong sáng, giản dị, dễ hiểu
Bác chỉ rõ: Thứ nhất, phải “ngắn gọn”. Ngắn gọn không có nghĩa là cộc lốc mà ngắn gọn là gọn gàng, rõ ràng, có đầu, có đuôi, có nội dung thiết thực, thấm thía, chắc chắn. Thứ hai, ngôn ngữ phải “trong sáng – giản dị – dễ hiểu”. Muốn viết được trong sáng, giản dị, dễ hiểu, trước hết nhà báo phải học cách nói của quần chúng. Sự trong sáng, giản dị, dễ hiểu là bắt nguồn từ sự hiểu biết thấu đáo, bản chất của sự vật, từ sự gắn bó với truyền thống dân tộc trong cách cảm, nếp nghĩ. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Tiếng nói là thứ của cải vô cùng lâu đời và vô cùng quý báu của dân tộc. Chúng ta phải giữ gìn nó, quý trọng nó, làm cho nó phổ biến ngày càng rộng khắp. Của mình có mà không dùng, lại đi mượn của nước ngoài, đó chẳng phải là đầu óc quen ỷ lại hay sao?”.
Chúng ta có thể học hỏi từ chính những lời dạy của Bác Hồ về cách viết. Bác luôn nhấn mạnh rằng viết phải ngắn gọn, dễ đọc, dễ hiểu và tránh dùng từ ngữ phức tạp. Bài thơ chúc Tết năm 1968 của Bác là một ví dụ điển hình về việc truyền tải thông điệp một cách ngắn gọn nhưng đầy đủ ý nghĩa:
“Xuân này hơn hẳn mấy xuân qua
Thắng lợi tin vui khắp nước nhà
Nam Bắc thi đua đánh giặc Mỹ
Tiến lên! Toàn thắng ắt về ta.”
Chỉ với bốn câu thơ, Bác đã tổng kết tình hình hiện tại và kêu gọi toàn dân đoàn kết chiến đấu. Đó là minh chứng rõ ràng cho sức mạnh của việc viết ngắn gọn và súc tích.
Ứng dụng lời dạy của Bác Hồ vào việc viết content
Đặc biệt, dù gần 100 năm nhưng phương pháp làm báo của bác rất đúng với những lý thuyết truyền thông và marketing hiện đại, cụ thể trong việc viết content.
Học Hỏi từ Bác Hồ: Bài Học Về Viết Content và Ứng Dụng Trong Truyền Thông Việc viết nội dung hiệu quả luôn là một thách thức đối với những người làm truyền thông và content. Bài học từ Bác Hồ về nghề làm báo cung cấp những nguyên tắc cơ bản và hữu ích để cải thiện kỹ năng viết, giúp nội dung trở nên ngắn gọn, súc tích và dễ hiểu. Dưới đây là cách áp dụng những lời dạy của Bác Hồ vào việc viết content khi liên hệ với công thức 5W1H (Who, What, When, Where, Why, How) của marketing hiện đại.
-
Viết Cho Ai? (Who)
Bài Học từ Bác Hồ: Bác Hồ nhấn mạnh rằng bài viết phải phù hợp với đối tượng độc giả. Người viết cần điều chỉnh ngôn từ, phong cách và cách trình bày để bài viết trở nên dễ hiểu và cuốn hút hơn.
Ứng Dụng: Trước khi bắt đầu viết, hãy xác định rõ đối tượng độc giả của bạn là ai. Đối với từng nhóm độc giả khác nhau, bạn cần sử dụng ngôn ngữ và phong cách khác nhau.
Ví Dụ Minh Họa: Nếu bạn viết một bài về các kỹ năng cần thiết trong digital marketing cho các bạn trẻ, hãy sử dụng ngôn ngữ gần gũi, thân thiện và có thể thêm một chút hài hước. Ngược lại, nếu viết cho các nhà quản lý, bài viết nên mang tính chuyên môn cao.
-
Viết Cái Gì? (What)
Bài Học từ Bác Hồ: Nội dung bài viết phải rõ ràng, có trọng tâm. Không nên lan man, mà cần tập trung vào các ý chính để truyền đạt thông điệp một cách hiệu quả nhất.
Ứng Dụng: Hãy xác định rõ mục tiêu của bài viết: bạn muốn truyền đạt thông tin gì? Bài viết cần tập trung vào những điểm chính.
Ví Dụ Minh Họa: Trong một bài viết hướng dẫn về cách sử dụng công cụ SEO, hãy tập trung vào những chức năng chính của công cụ và cách áp dụng chúng một cách hiệu quả.
-
Viết Khi Nào? (When)
Ứng Dụng: Xem xét khi nào độc giả của bạn có nhiều khả năng đọc và tương tác với bài viết nhất.
Ví Dụ Minh Họa: Nếu đối tượng của bạn là người đi làm, hãy xuất bản bài viết vào các giờ nghỉ trưa hoặc buổi tối sau giờ làm việc.
-
Viết Ở Đâu? (Where)
Ứng Dụng: Xác định rõ nền tảng mà bạn sẽ đăng tải bài viết, nội dung trên mỗi nền tảng có thể khác nhau.
Ví Dụ Minh Họa: Trên mạng xã hội, bài viết cần ngắn gọn, bắt mắt và hấp dẫn ngay từ những dòng đầu tiên.
-
Viết Vì Sao? (Why)
Bài Học từ Bác Hồ: Việc viết cần có mục đích rõ ràng.
Ứng Dụng: Tự hỏi tại sao bạn viết bài này? Mục tiêu này sẽ giúp định hình nội dung và cách tiếp cận của bạn.
Ví Dụ Minh Họa: Nếu bạn viết bài để khuyến khích mọi người tham gia một chiến dịch từ thiện, hãy nhấn mạnh vào tầm quan trọng của chiến dịch.
-
Viết Như Thế Nào? (How)
Bài Học từ Bác Hồ: Viết phải ngắn gọn, dễ đọc, dễ hiểu, không sử dụng những từ ngữ phức tạp.
Ứng Dụng: Sử dụng ngôn ngữ đơn giản, tránh các thuật ngữ phức tạp và viết rõ ràng.
Ví Dụ Minh Họa: Một bài viết giới thiệu về công nghệ blockchain nên tránh sử dụng quá nhiều thuật ngữ kỹ thuật.
Với những nguyên tắc và bài học từ Bác Hồ về việc viết báo, chúng ta có thể áp dụng và phát triển trong việc viết content hiện đại, giúp tạo ra những nội dung hấp dẫn và có giá trị, đặc biệt là thấy các lý thuyết về content trở nên dễ hiểu và gần gũi hơn, dễ áp dụng hơn, khiến content phát huy được nhiều tác dụng nhất trong mỗi chiến dịch truyền thông và marketing.
