Khi bước vào con đường khởi nghiệp, ai cũng mơ ước tìm ra một thị trường béo bở nhưng lại không có hoặc rất ít đối thủ cạnh tranh. Đây chính là lý do khái niệm đại dương xanh trong marketing trở thành mục tiêu đầy hứa hẹn mà mọi nhà khởi nghiệp đều khao khát săn lùng. Vậy đại dương xanh thực chất là gì, tại sao nó lại có sức hút mạnh mẽ đến thế và làm sao để tìm được nó giữa thương trường đầy sóng gió? Cùng khám phá ngay trong bài viết dưới đây!
Đại dương xanh (Blue Oceans) trong marketing là gì?
Đại dương xanh (Blue Ocean) là một chiến lược kinh doanh tập trung vào việc tạo ra một thị trường mới, chưa có hoặc rất ít đối thủ cạnh tranh. Thay vì cạnh tranh khốc liệt trong một thị trường bão hòa, doanh nghiệp theo đuổi Đại dương xanh sẽ đổi mới sản phẩm, dịch vụ hoặc mô hình kinh doanh để tạo ra nhu cầu mới, từ đó giành lợi thế mà không cần đối đầu trực tiếp với đối thủ.
Ngược lại, Đại dương đỏ (Red Ocean) là những thị trường đã đông đúc đối thủ, nơi các doanh nghiệp cạnh tranh gay gắt để giành thị phần. Sự cạnh tranh khốc liệt này khiến thị trường dần bão hòa, biên lợi nhuận giảm sút và rủi ro cao hơn. Ví dụ điển hình là ngành bảo hiểm xe hơi, nơi hầu hết các công ty đều cung cấp sản phẩm tương tự nhau và chỉ có thể thu hút khách hàng bằng cách giảm giá hoặc tăng ưu đãi.
Trong khi đó, chiến lược Đại dương xanh lại hướng tới việc tạo ra những không gian thị trường mới, nơi doanh nghiệp có thể tự do phát triển mà không bị cạnh tranh trực tiếp. Hãy tưởng tượng một vùng biển yên bình, nơi chỉ có một con cá mập thông minh chủ động tạo ra nguồn thức ăn để thu hút đàn cá đến mà không cần giành giật với kẻ khác. Đây chính là tư duy cốt lõi của chiến lược này: tạo ra thị trường thay vì cạnh tranh khốc liệt.
Định nghĩa Blue Oceans
Đại dương Đỏ và Đại dương Xanh
Ví dụ về các công ty Đại dương xanh
Đại dương xanh gắn liền với một thời điểm và bối cảnh cụ thể. Ford và Apple là hai ví dụ điển hình về những công ty tiên phong tạo ra đại dương xanh bằng cách theo đuổi sự khác biệt hóa sản phẩm ở mức cao, đồng thời tối ưu hóa chi phí, từ đó đặt ra rào cản gia nhập cho các đối thủ. Họ cũng trở thành biểu tượng cho các ngành công nghiệp mới nổi, sau đó được các công ty khác noi theo.
Ford Motor Co.
Năm 1908, Ford Motor Co. ra mắt mẫu xe Model T dành cho đại chúng. Xe chỉ có một màu, một mẫu duy nhất nhưng nổi bật bởi sự bền bỉ, đáng tin cậy và giá cả phải chăng.
Vào thời điểm đó, ngành công nghiệp ô tô vẫn còn non trẻ, với khoảng 500 nhà sản xuất xe hơi thủ công, giá cao và độ tin cậy kém. Ford đã tạo ra quy trình sản xuất hàng loạt xe tiêu chuẩn với chi phí thấp hơn nhiều so với đối thủ.
Thị phần của Model T tăng từ 9% vào năm 1908 lên 61% vào năm 1921, chính thức thay thế xe ngựa kéo trở thành phương tiện giao thông chính.
Ford Motor Co.
Apple Inc.
Apple Inc. đã tìm ra đại dương xanh khi ra mắt dịch vụ tải nhạc iTunes. Khi hàng tỷ file nhạc bị tải lậu mỗi tháng, Apple đã tạo ra định dạng hợp pháp đầu tiên để tải nhạc vào năm 2003.
Dịch vụ này dễ sử dụng, cho phép người dùng mua từng bài hát với mức giá hợp lý. Apple đã chinh phục hàng triệu người nghe nhạc vốn quen tải lậu bằng cách cung cấp chất lượng âm thanh tốt hơn, cùng với các chức năng tìm kiếm và điều hướng tiện lợi. iTunes trở thành giải pháp “win-win-win” cho các nhà sản xuất nhạc, người nghe và chính Apple bằng cách mở ra nguồn doanh thu mới từ một thị trường mới.
Apple Inc.
Netflix
Netflix là một ví dụ khác về công ty đại dương xanh khi họ tái định hình ngành giải trí vào những năm 2000. Thay vì tham gia vào cuộc cạnh tranh khốc liệt của các cửa hàng cho thuê băng đĩa, Netflix đã tạo ra mô hình thuê video qua thư, sau đó tiên phong nền tảng streaming tính phí theo gói.
Sau thành công vang dội của Netflix, rất nhiều công ty đã bắt chước mô hình này. Kết quả là bất kỳ công ty nào muốn ra mắt dịch vụ thuê bao video sau đó đều phải đối mặt với một đại dương đỏ chứ không còn là đại dương xanh.
Netflix
Các bước thực hiện chiến lược “Đại dương xanh”
Trong cuốn sách Blue Ocean Shift, Kim và Mauborgne đã chỉ ra quy trình 5 bước để một công ty chuyển mình theo chiến lược đại dương xanh:
Khởi động: chọn điểm xuất phát và lập đội ngũ phù hợp.
Hiểu rõ hiện trạng: xác định thực trạng hiện tại của doanh nghiệp, bao gồm cả điểm mạnh và điểm yếu.
Hình dung tương lai: tìm ra những điểm đau ẩn giấu, đồng thời xác định nhóm khách hàng tiềm năng chưa được khai thác.
Vạch ra lộ trình: phát triển các phương án thay thế và tái cấu trúc ranh giới thị trường.
Hành động: hoàn thiện mô hình tổng thể và nhanh chóng thử nghiệm chiến lược đại dương xanh.
Lưu ý khi áp dụng chiến lược
Một điều các startup cần lưu ý: đại dương xanh không phải là mãi mãi. Khi đại dương xanh quá béo bở, các đối thủ mới sẽ dần kéo vào, biến nó thành đại dương đỏ. Đó là lý do những doanh nhân thông minh luôn luôn tìm kiếm và khai phá những đại dương xanh mới. Tư duy đổi mới, sáng tạo và luôn đi trước thị trường chính là vũ khí giúp doanh nghiệp sinh tồn và phát triển bền vững.
Kết luận
Đại dương xanh chính là giấc mơ của mọi doanh nhân: một thị trường chưa được khám phá, không có cạnh tranh, nơi các nhà đổi mới có thể tạo ra và giới thiệu sản phẩm mới để chiếm lĩnh thị phần lớn. Tuy nhiên, đại dương xanh không phải lúc nào cũng êm đềm. Những doanh nhân theo đuổi chiến lược đại dương xanh phải tự tạo ra thị trường, thu hút khách hàng và phát triển sản phẩm chưa từng có. Vì vậy, những cơ hội đại dương xanh thực sự thành công thường rất hiếm và khó nắm bắt.
Để khai phá thị trường tiềm năng và dẫn đầu xu hướng, bạn cần trang bị những kỹ năng marketing hiện đại. Tham gia ngay khóa học Digital Marketing và Thiết kế đồ họa tại Kstudy, nơi bạn sẽ học cách xây dựng chiến lược hiệu quả, tạo dấu ấn thương hiệu và mở ra cơ hội nghề nghiệp vững chắc.
Hãy tham khảo ngay các bài viết/khóa học tại Học viện Kstudy để không bỏ lỡ các thông tin cập nhật mới nhất nhé!
Xem thêm:
Giá trị thật và giá trị gia tăng trong marketing: Bí mật đời thường qua ly nước và… chọn chồng!
Netflix 2025: Những cách “mới mẻ” nhưng giữ chân “khách hàng trung thành” đầy hiệu quả
