Thị trường lao động toàn cầu đang thay đổi với tốc độ chóng mặt. Những công việc từng được coi là “ổn định” hoặc “hái ra tiền” cách đây một thập kỷ nay lại nằm trong nhóm khó kiếm việc, dễ bị đào thải. Từ sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo, làn sóng số hóa, cho đến khủng hoảng kinh tế và dịch bệnh, tất cả đã khiến nhiều ngành nghề trở nên bão hòa, khiến người lao động loay hoay trong quá trình xin việc, thậm chí đối diện nguy cơ thất nghiệp. Việc nhận diện sớm những lĩnh vực đang thoái trào sẽ giúp mỗi cá nhân chủ động hơn trong định hướng sự nghiệp và trang bị kỹ năng phù hợp để tồn tại, phát triển.
Các ngành có xu hướng bão hoà trong thị trường lao động
Quản trị kinh doanh và marketing truyền thống: cung vượt xa cầu
Ngành quản trị kinh doanh và marketing truyền thống
Quản trị kinh doanh và marketing từng là nhóm ngành “quốc dân” được sinh viên Việt Nam ưa chuộng. Tuy nhiên, chính sự phổ biến này lại khiến nhân lực cung ứng ngày càng dư thừa so với nhu cầu. Mỗi năm, hàng chục nghìn cử nhân tốt nghiệp ra trường, nhưng chỉ một phần nhỏ trong số đó tìm được công việc đúng chuyên môn. Đặc biệt, marketing truyền thống đang mất dần chỗ đứng do doanh nghiệp chuyển trọng tâm sang digital marketing, yêu cầu kỹ năng phân tích dữ liệu, quản lý chiến dịch trực tuyến, tối ưu hóa công cụ tìm kiếm. Nhiều bạn trẻ chưa kịp thích ứng nên rơi vào tình trạng khó kiếm việc.
Ngân hàng và tài chính: tự động hóa làm thay đổi cục diện
Ngân hàng từng là biểu tượng của sự nghiệp ổn định với mức thu nhập hấp dẫn. Thế nhưng, sự bùng nổ của fintech và trí tuệ nhân tạo đang thay đổi cục diện ngành này. Nhiều nghiệp vụ vốn cần hàng nghìn nhân sự như giao dịch, kiểm soát, hỗ trợ khách hàng nay đã được số hóa thông qua hệ thống tự động và ứng dụng di động. Ngay cả các công việc phân tích tài chính cũng đang được AI đảm nhận với độ chính xác cao. Kết quả là thị trường lao động ngành ngân hàng ngày càng bão hòa, nhân sự trẻ khó tìm việc, trong khi các nhân sự cũ buộc phải nâng cấp kỹ năng số nếu không muốn bị thay thế.
Báo chí và truyền thông: báo in mất chỗ trước mạng xã hội
Ngành báo chí và truyền thông
Cách đây vài chục năm, làm báo là nghề danh giá. Nhưng giờ đây, mạng xã hội và nền tảng video trực tuyến đã chiếm lĩnh vai trò dẫn dắt thông tin. Người dùng không còn chờ báo in hay truyền hình, mà cập nhật tin tức trực tiếp từ TikTok, Facebook hay YouTube. Điều này khiến nhiều cơ quan báo chí phải cắt giảm nhân sự, thậm chí đóng cửa. Nhà báo, biên tập viên truyền thống, nếu không có kỹ năng sản xuất nội dung số hoặc làm báo đa phương tiện, sẽ gặp khó khăn lớn khi xin việc. Đây là ngành tiêu biểu cho sự dịch chuyển lao động từ mô hình cũ sang mô hình mới, đầy rủi ro nếu không kịp thích ứng.
Kế toán cơ bản: phần mềm thay thế nhân sự
Một trong những lĩnh vực chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ công nghệ chính là kế toán. Các phần mềm như MISA, Fast, QuickBooks và các giải pháp quản trị doanh nghiệp ERP có thể tự động hạch toán, tạo báo cáo thuế, lập bảng lương chỉ trong vài phút. Điều này khiến nhu cầu tuyển dụng kế toán cơ bản giảm rõ rệt. Thay vào đó, doanh nghiệp ưu tiên kế toán có khả năng phân tích dữ liệu, tư vấn chiến lược, đưa ra đề xuất tài chính chứ không chỉ dừng lại ở nhập liệu. Những sinh viên chỉ dừng ở kỹ năng cơ bản sẽ gặp nhiều trở ngại trong tìm việc, dễ bị rơi vào tình trạng thất nghiệp.
Du lịch và dịch vụ truyền thống: mong manh sau dịch bệnh
Du lịch từng là ngành “mũi nhọn” tạo hàng triệu việc làm. Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 cho thấy sự mong manh của lĩnh vực này. Hàng loạt công ty lữ hành đóng cửa, khách sạn sa thải nhân viên, nhiều hướng dẫn viên thất nghiệp dài hạn. Sau khi thị trường phục hồi, xu hướng du lịch tự túc bùng nổ khiến vai trò của các dịch vụ truyền thống bị thu hẹp. Những ai làm việc trong ngành du lịch, nếu chỉ dựa vào kỹ năng cũ, sẽ rất khó tìm được công việc ổn định, lâu dài.
Ngành du lịch và dịch vụ truyền thống
Sản xuất gia công: cạnh tranh và tự động hóa
Ngành sản xuất gia công tại Việt Nam, đặc biệt là dệt may, da giày, lắp ráp điện tử, từng thu hút lượng lớn lao động phổ thông. Nhưng xu hướng toàn cầu hóa và cạnh tranh giá nhân công với các quốc gia khác khiến lợi thế này dần biến mất. Cùng lúc, các dây chuyền sản xuất tự động, robot công nghiệp ngày càng phổ biến, làm giảm đáng kể nhu cầu lao động thủ công. Hệ quả là nhiều công nhân rơi vào tình trạng việc làm bấp bênh, lương thấp, hoặc đối diện nguy cơ bị thay thế hoàn toàn.
Giải pháp định hướng nghề nghiệp an toàn trong thời kỳ biến động
Giải pháp định hướng nghề nghiệp an toàn
Mặc dù nhiều ngành nghề đang dần bão hòa và khó kiếm việc, điều đó không đồng nghĩa với việc con người không còn cơ hội. Thay vào đó, sự thay đổi này chính là lời cảnh báo để mỗi cá nhân chủ động thích ứng và chọn cho mình con đường sự nghiệp bền vững hơn.
Một số định hướng an toàn cho sự nghiệp trong tương lai bao gồm:
- Tập trung vào các ngành liên quan đến công nghệ như trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu, an ninh mạng, phát triển phần mềm, vốn được dự báo thiếu hụt nhân lực trong nhiều năm tới.
- Chọn các lĩnh vực mang tính sáng tạo và khó thay thế bằng máy móc như thiết kế sản phẩm, sản xuất nội dung số, nghệ thuật đa phương tiện, thương hiệu cá nhân.
- Đầu tư vào các ngành dịch vụ chất lượng cao, nơi yếu tố con người vẫn giữ vai trò then chốt như chăm sóc sức khỏe, giáo dục, tâm lý học, phát triển con người.
- Rèn luyện kỹ năng mềm gồm tư duy phản biện, quản lý thời gian, giao tiếp đa văn hóa, vì đây là những năng lực mà công nghệ khó thay thế.
- Chủ động học tập suốt đời, cập nhật kiến thức mới và tham gia các khóa đào tạo kỹ năng số để thích ứng với sự thay đổi liên tục của thị trường lao động.
Kết luận
Sự phát triển của công nghệ và biến động toàn cầu khiến nhiều ngành nghề đang rơi vào tình trạng bão hòa, khó kiếm việc, dẫn đến nguy cơ thất nghiệp. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để mỗi cá nhân nhìn lại, tái định hình sự nghiệp của mình. Thay vì lo sợ, việc trang bị tư duy mở, đầu tư vào các kỹ năng bền vững và chọn ngành có tiềm năng dài hạn sẽ giúp bạn giữ vững lợi thế trong cuộc đua nghề nghiệp. Trong kỷ nguyên mà tri thức thay đổi từng ngày, chính khả năng thích ứng và học tập liên tục mới là bản đồ dẫn đường an toàn cho sự nghiệp của mỗi người.
Nếu bạn muốn trang bị kiến thức thực chiến để phát triển các chiến dịch marketing hiệu quả cho doanh nghiệp mình, Học viện Kstudy chính là lựa chọn lý tưởng với các khóa học về Digital Marketing.
Tìm hiểu khóa học phù hợp với bạn:
Hãy tham khảo ngay các bài viết/khóa học tại Học viện Kstudy để không bỏ lỡ các thông tin cập nhật mới nhất nhé!
Tham khảo:
- Marketer 4.0 cần trang bị kỹ năng gì trước kỷ nguyên AI & Automation
- Bảng lương các nghề trong ngành Digital Marketing năm 2025
