Bạn đang kinh doanh theo hình thức hộ khoán và bắt đầu thấy mô hình này không còn phù hợp? Bạn nghe nói rằng chuyển sang hộ kinh doanh kê khai hoặc thành lập doanh nghiệp sẽ tối ưu hơn về thuế, pháp lý và khả năng phát triển? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ sự khác biệt giữa hai mô hình phổ biến hiện nay: hộ kinh doanh kê khai và doanh nghiệp, để từ đó lựa chọn hình thức phù hợp với định hướng kinh doanh của mình.
1. So sánh nhanh giữa hộ kinh doanh kê khai và doanh nghiệp
| Tiêu chí | Hộ Kinh Doanh Kê Khai | Doanh Nghiệp (Công ty TNHH/CP) |
|---|---|---|
| Chủ sở hữu | 1 người | 1 người hoặc nhiều người |
| Trách nhiệm nợ | Chịu trách nhiệm toàn bộ tài sản với các khoản nợ | Chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi vốn góp |
| Hóa đơn | Có thể xuất hóa đơn bán hàng theo quy định tại TT88/2021/TT-BTC | Có thể xuất hóa đơn giá trị gia tăng (GTGT) |
| Kế toán | Ghi chép sổ sách đơn giản, không yêu cầu báo cáo tài chính | Phải lập sổ sách kế toán, báo cáo tài chính theo chuẩn |
| Thuế | Tính theo tỷ lệ doanh thu, không phân biệt có lãi hay không | Được khấu trừ thuế đầu vào, miễn thuế TNDN 3 năm đầu nếu đủ điều kiện |
| Hồ sơ khai thuế | Đơn giản hơn doanh nghiệp, kê khai cơ bản | Kê khai chi tiết hơn nhưng linh hoạt khi có chi phí đầu vào |
| Mức xử phạt vi phạm | Áp dụng theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP, giống doanh nghiệp | Tương tự hộ kinh doanh |
2. Nghĩa vụ tài chính và trách nhiệm pháp lý
Hộ kinh doanh kê khai phải chịu toàn bộ trách nhiệm với các khoản nợ và nghĩa vụ phát sinh trong quá trình kinh doanh bằng toàn bộ tài sản cá nhân. Điều này đồng nghĩa với việc nếu có rủi ro pháp lý, chủ hộ sẽ phải dùng tài sản cá nhân để bù đắp.
Trong khi đó, doanh nghiệp chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi vốn góp. Đây là một lợi thế lớn nếu bạn kinh doanh có quy mô hoặc có khả năng đối mặt với các tranh chấp, kiện tụng hoặc rủi ro tài chính.
3. Chính sách thuế: ai có lợi hơn?
Nếu bạn là hộ kinh doanh nhưng có nhiều khoản chi như chi phí thuê mặt bằng, nguyên vật liệu, chi phí quảng cáo, nhân sự thì mô hình doanh nghiệp sẽ có lợi hơn về thuế.
Đối với hộ kinh doanh kê khai, thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng được tính theo tỷ lệ doanh thu, tức là dù có lãi hay không thì vẫn phải đóng thuế trên tổng doanh thu. Ví dụ, nếu doanh thu 1 tỷ đồng, mức thuế có thể từ 4% đến 5% (tùy ngành nghề).
Ngược lại, doanh nghiệp được tính thuế TNDN dựa trên phần lợi nhuận ròng sau khi trừ chi phí, và có thể được miễn thuế 3 năm đầu nếu đủ điều kiện. Thuế GTGT đầu ra còn được trừ đi phần GTGT đầu vào, giúp tiết kiệm chi phí thuế đáng kể nếu hoạt động sản xuất có đầu vào lớn.
4. Kê khai thuế và kế toán: mức độ phức tạp ra sao?
Với hộ kinh doanh kê khai, bạn chỉ cần lập các sổ cơ bản như sổ bán hàng, sổ kho, sổ chi phí sản xuất và ghi nhận đơn giản. Chế độ kế toán áp dụng là theo Thông tư 88/2021/TT-BTC, tương đối dễ áp dụng.
Doanh nghiệp, ngược lại, phải lập sổ sách và báo cáo tài chính theo chuẩn kế toán, tùy quy mô sẽ áp dụng Thông tư 133 hoặc Thông tư 200. Điều này giúp doanh nghiệp minh bạch hơn về tài chính, thuận lợi hơn khi làm việc với ngân hàng, đối tác hoặc mở rộng quy mô.
5. Mức xử phạt khi vi phạm về hóa đơn, thuế
Nhiều người nghĩ rằng là hộ kinh doanh thì sẽ được “du di” trong các quy định về thuế và hóa đơn. Tuy nhiên, thực tế cả hộ kinh doanh kê khai và doanh nghiệp đều bị xử lý như nhau theo quy định tại Nghị định 125/2020/NĐ-CP nếu vi phạm về kê khai thuế, xuất hóa đơn sai, chậm nộp thuế…
Điều này cho thấy sự cần thiết của việc vận hành kế toán chuyên nghiệp, dù bạn chọn mô hình nào.
6. Tổng kết: Nên chọn hộ kinh doanh kê khai hay doanh nghiệp?
| Trường hợp | Lựa chọn phù hợp |
|---|---|
| Kinh doanh nhỏ lẻ, ít chi phí đầu vào, vốn ít | Hộ kinh doanh kê khai |
| Có nhiều hóa đơn đầu vào, cần khấu trừ thuế | Doanh nghiệp |
| Muốn mở rộng, vay vốn, ký hợp đồng lớn | Doanh nghiệp |
| Ưu tiên đơn giản, tự vận hành không cần thuê kế toán | Hộ kinh doanh kê khai |
| Có định hướng phát triển lâu dài, xây dựng thương hiệu | Doanh nghiệp |
Kinh doanh trong thời đại mới đòi hỏi bạn không chỉ giỏi sản phẩm mà còn phải nắm rõ các quy định về pháp lý, thuế và kế toán. Nếu bạn chưa có nhiều kiến thức kế toán, nên chủ động thuê dịch vụ kế toán chuyên nghiệp hoặc tìm học các khóa học bài bản để tránh rủi ro trong quá trình vận hành.
Bạn là chủ hộ kinh doanh? Đã đến lúc nâng cấp tư duy vận hành cùng khóa học ENTER DIGITAL tại Kstudy!
Nếu bạn là chủ hộ kinh doanh đang:
-
Chưa biết cách tận dụng digital marketing để tăng doanh thu
-
Muốn phát triển mô hình từ “hộ” thành “doanh nghiệp” bài bản hơn
-
Mong muốn hiểu về chuyển đổi số, phần mềm quản lý, công cụ tự động hóa để làm việc nhẹ nhàng, hiệu quả
Thì khóa học ENTER DIGITAL – Hộ kinh doanh thời đại số tại Học viện Kstudy chính là dành cho bạn!
Khóa học sẽ giúp bạn:
-
Biết cách triển khai marketing online: quảng cáo Facebook, Zalo, TikTok, Shopee…
-
Áp dụng phần mềm, công cụ AI, quản lý bán hàng, quản lý dòng tiền nhanh gọn, dễ dùng
-
Định hướng phát triển thương hiệu, mở rộng quy mô, chuẩn bị cho bước chuyển đổi lên doanh nghiệp
Ưu điểm đặc biệt:
-
Dành riêng cho người kinh doanh không có nền tảng kế toán hay công nghệ
-
Lớp học trực tiếp tại Hà Nội và online toàn quốc
-
Có giảng viên là chuyên gia kinh doanh, kế toán và digital marketing từ thực tế doanh nghiệp
-
Thực hành ngay trên mô hình kinh doanh của chính bạn
Chỉ cần vài tuần học tập nghiêm túc, bạn sẽ có thể quản lý kinh doanh của mình một cách tự tin, bài bản và bền vững hơn!
Đăng ký ngay hôm nay tại www.kstudy.edu.vn
Hoặc inbox fanpage Học viện Kstudy để được tư vấn trực tiếp.
Hộ kinh doanh thông minh là người biết trang bị kiến thức mới – trước khi bị thị trường buộc phải thay đổi.
Học đi rồi kinh doanh sẽ thấy “dễ thở” hơn rất nhiều!
